Manu werkt als verpleegkundig specialist (VS) cardiologie binnen de thuiszorg. Maar wat houdt dit precies in? En wat voor patiënten en ziektebeelden ziet ze? Manu heeft zelf te maken gehad met een hartritmestoornis, en weet dus als geen ander hoe beangstigend hartproblemen kunnen zijn.
Sinds een aantal maanden ben je werkzaam als verpleegkundig specialist (VS) cardiologie binnen de thuiszorg. Waarom heb je voor het specialisme cardiologie gekozen?
Ongeveer 8 jaar geleden werkte ik als verpleegkundige in de flexpool in het ziekenhuis. Dat betekent dat je inzetbaar bent op alle afdelingen. Hierdoor maakte ik kennis met de afdeling cardiologie. Vanaf het eerste moment vond ik dit een heel leuk en interessant specialisme. De cardiologie kent veel verschillende ziektebeelden, denk bijvoorbeeld aan een hartinfarct, hartklepafwijkingen, ziekte van de hartspier, ritme- en geleidingsstoornissen, ontstekingen aan het hart en hartfalen. Doordat het hart zo’n belangrijk orgaan is, kunnen deze ziektebeelden heel beangstigend zijn voor patiënten. Daarbij heb ik zelf te maken gehad met een hartritmestoornis en weet ik hoe beangstigend het kan zijn als je iets aan je hart mankeert. Juist dan is het belangrijk om er als professional voor de patiënten te zijn.
Ik behandel patiënten met eindstadium hartfalen in de thuissituatie
Wat houden jouw werkzaamheden als verpleegkundig specialist in?
Ik werk als verpleegkundig specialist cardiologie in de thuiszorg. Ik behandel patiënten met eindstadium hartfalen in de thuissituatie. Wij werken nauw samen met cardiologen en huisartsen. Soms worden wij ook in consult gevraagd bij patiënten met angina pectoris (pijn op de borst), hartritmestoornissen (zoals boezemfibrilleren) of na het plaatsen van een ICD/ pacemaker. Het belangrijkste is om goede patiëntenzorg te waarborgen, zodat patiënten zo lang mogelijk thuis kunnen wonen en dus te voorkomen dat zij opgenomen moeten worden in het ziekenhuis. Verder houden wij ons ook veel bezig met palliatieve zorg.
Hoe ziet de samenwerking tussen jou en de eerste- en tweedelijnszorg eruit?
Wij communiceren met cardiologen via het ziekenhuissysteem. We kunnen dan laagdrempelig beveiligde berichten sturen om het beleid af te stemmen. Patiënten worden aangemeld vanaf de afdeling cardiologie of de hartfalenpoli. Vanaf daar nemen wij de zorg dan over. Met de huisartsen hebben we veelal contact via de telefoon of mail. Wij houden de huisarts op de hoogte van de situatie en als er veranderingen zijn in het beleid. Maar ook als wij bij een patiënt zijn en er sprake is van een ander probleem, zoals bijvoorbeeld huidafwijkingen, longproblemen of psychische klachten, hebben wij een signaalfunctie en laten dit aan de huisarts weten.
Tijdens deze huisbezoeken doe ik een anamnese om uit te vragen hoe het momenteel gaat, daarna doe ik lichamelijk onderzoek en bespreek ik mijn bevindingen met de patiënt
Hoe ziet een (gemiddelde) werkdag van jou eruit?
Op een normale werkdag zie ik 5 a 6 patiënten op een dag. Tijdens deze huisbezoeken doe ik een anamnese om uit te vragen hoe het momenteel gaat, daarna doe ik lichamelijk onderzoek en bespreek ik mijn bevindingen met de patiënt (en naasten). Indien de cardiale situatie stabiel is, hoef ik niet vaak langs te komen, ongeveer één keer in de twee a drie maanden. Maar bij sommige patiënten, zoals patiënten die diuretica intraveneus toegediend krijgen, kom ik elke week om de situatie goed in de gaten te houden. Naast de huisbezoeken bestaan mijn werkzaamheden uit administratie als het schrijven van brieven, recepten maken, lab aanvragen en inzien, het aanwezig zijn bij overleggen, casusbesprekingen en MDO’s. Als verpleegkundig specialist is het ook belangrijk om je kennis bij te houden, hiervoor ga ik naar congressen, scholingen, intercollegiale toetsingen en cursussen.
In de thuiszorg merk ik dat je wel een band kan opbouwen met patiënten
Waarom heb je voor de thuiszorg in plaats van de ziekenhuiszorg gekozen?
Ik heb 10 jaar in het ziekenhuis gewerkt, zeker op de laatste afdeling (eerste hulp voor hart- en longpatiënten) merkte ik dat ik de band miste met patiënten. Op die afdeling zag ik patiënten gemiddeld 2-4 uur, daarna gingen ze weer naar huis, naar een verpleegafdeling of intensieve afdeling (CCU/IC). Na dit korte contact was ik altijd erg benieuwd hoe het met de patiënt was afgelopen, maar dit mocht ik niet meer inzien vanwege de privacywet. In de thuiszorg merk ik dat je wel een band kan opbouwen met patiënten en deze ook goed kan onderhouden doordat je de patiënt regelmatig ziet. Ook bouw je een vertrouwensband op met de patiënten. Doordat je bij hen thuis komt, krijg je een goed overzicht hoe het eraan toe gaat, dus ik kan ook snel inschatten of het goed of slecht gaat. Patiënten geven aan het contact laagdrempelig te vinden en het fijn vinden om niet steeds naar het ziekenhuis te hoeven gaan voor controles. Ook in de laatste levensfase vinden patiënten het fijn om een bekend gezicht over de vloer te hebben.
Als verpleegkundig specialist cardiologie in de thuiszorg ben je verantwoordelijk voor de behandeling en monitoring van de hartaandoening
De functie van verpleegkundig specialist, maar ook bijvoorbeeld physician assistant zijn nog best nieuw en onbekend. Wat zijn de verschillen tussen de verschillende functies binnen de wijkzorg met betrekking tot de cardiologie?
Als verpleegkundig specialist cardiologie in de thuiszorg ben je verantwoordelijk voor de behandeling en monitoring van de hartaandoening. Hierbij observeer je de patiënt, voert lichamelijk onderzoek uit en stelt zo nodig de medicatie bij of schrijft nieuwe medicatie voor. Je werkt samen met de cardioloog en de huisarts omtrent de behandeling. Daarbij heb je nauw contact met buurtteams over zorgvragen en het netwerk van de patiënt. Wijkverpleegkundigen zijn verantwoordelijk voor zorg die geïndiceerd en geleverd wordt. Als verpleegkundig specialist ben jij verantwoordelijk voor de behandeling en monitoring van de patiënt. Zo kan het zijn dat een patiënt diuretica intraveneus bij eindstadium hartfalen ontvangt, dan ben je als verpleegkundig specialist verantwoordelijk voor zowel de dosering als de monitoring. Zo moet je elke week nierfunctie laten prikken en beoordelen om eventueel de dosering aan te passen. Maar ook als de patiënt te maken krijgt met andere lichamelijke klachten, ben jij degene met een signaalfunctie om achter de oorzaak van de klacht te komen en deze te overleggen met bijvoorbeeld de huisarts. Deze functie is ontstaan om meer zorg van het ziekenhuis te verplaatsen naar de thuissituatie om patiënten langer thuis te laten wonen en ziekenhuisopnames te voorkomen.
Het mooie van deze functie vind ik dat je een brugfunctie hebt tussen de patiënt, het ziekenhuis en de huisarts
Hoe zie je de zorg in de toekomst, gezien de ouder wordende patiënten en het tekort in de zorg, voor je?
Het mooie van deze functie vind ik dat je een brugfunctie hebt tussen de patiënt, het ziekenhuis en de huisarts. Het is belangrijk om korte lijnen te houden om zo de kwaliteit van zorg te borgen. Het bieden van zorg thuis is erg waardevol, voor de patiënt maar ook als verpleegkundig specialist. Je hebt een coördinerende, observerende en uitvoerende rol. Zeker in de palliatieve zorg kun je thuis heel veel voor mensen betekenen. Jij bent degene die de patiënt veel ziet, en dus ook goed weet wat de patiënt wel of niet nodig heeft. Ik denk ook dat er steeds meer zorg naar huis gaat en daardoor meer rollen als verpleegkundig specialist of physician assistant in de wijk komen.
