Femke is in opleiding tot bedrijfsarts. Een specialisatie die je niet heel vaak ziet en daarom des te leuker om eens uit te lichten. Wat trekt haar aan dit specialisme? Welke klachten en werknemers ziet ze? En wat kan ze voor hen betekenen als bedrijfsarts (in opleiding)?
Je bent bezig met de specialisatie opleiding tot bedrijfsarts. Waarom heb je voor deze specialisatie gekozen?
Je begint direct met een moeilijke vraag. Een specialisatie kiezen na de geneeskunde opleiding is niet gemakkelijk. De theorie over de werking van het menselijk lichaam en ziektes vind ik mega interessant. Vooral het deel verteringsstelsel (maag, darmen, lever enzovoort) vind ik fascinerend. Ik ben zelf geboren met de ziekte van Hirschsprung en ben daarom vanaf mijn geboorte al aan het strugglen met buikklachten. Ik denk dat hier ook wel de interesse vandaan komt.
Tijdens de coschappen kwam ik er echter al snel achter dat ik het werken in een ziekenhuis niet leuk vind. Er heerst een bijzondere cultuur. Ik kon niet goed tegen de hiërarchie en jezelf continue moeten bewijzen. Tijdens de opleiding wordt er weinig tijd besteed aan mogelijkheden voor een arts buiten het ziekenhuis. Ik ben me in de vakanties gaan verdiepen in beroepen buiten het ziekenhuis. Denk aan: huisarts, specialist oudergeneeskunde, verslavingsarts, bedrijfsarts, verzekeringsarts, arts verstandelijk gehandicapten, forensisch arts, jeugdarts en de lijst houdt nog niet op.
Ik ging dagen meelopen en uiteindelijk bleven er voor mij een aantal opties over. Na mijn opleiding heb ik eerst nog wat andere ervaringen opgedaan, maar uiteindelijk heb ik toch gekozen voor de bedrijfsgeneeskunde.
Na een jaar gewerkt te hebben als basisarts ben ik in opleiding gegaan tot bedrijfsarts
Hoe ziet jouw weg naar bedrijfsarts eruit?
Op de middelbare school heb ik havo gedaan. Mijn doel was eigenlijk helemaal niet om uiteindelijk arts te gaan worden. Mijn ultieme kinderdroom was om dierenarts te worden. Ik kon alleen na de middelbare school niet naar de universiteit, omdat ik havo gedaan had. Ik koos wel voor iets medisch, namelijk medische diagnostiek (dit is een onderdeel van biologie en medisch laboratoriumonderzoek). Ik vond deze hbo opleiding heel leuk, maar voor mij niet uitdagend genoeg. Je werkte voornamelijk in het laboratorium en deed bijvoorbeeld urineonderzoek.
Ik haalde mijn propedeuse medische diagnostiek en in de zomervakantie haalde ik nog een aantal vwo eindexamentoetsen. Hiermee kon ik vervolgens instromen in de universitaire opleiding tot apotheker (farmacie). Ik leerde alles over medicijnen. Welke medicijnen werken tegen welke ziekte, maar ook hoe je het medicijn maakt. Weer een mooie studie.
Ik haalde mijn bachelor cum laude en had hiermee de mogelijkheid om de premaster van geneeskunde te doen. Hiermee kon ik in één jaar de bachelor geneeskunde doen. Zoals je leest probeer ik altijd alles uit mezelf te halen.
Na de premaster kon ik door met de master geneeskunde. Tijdens de master van geneeskunde ga je coschappen lopen. Je komt op allemaal verschillende afdelingen in het ziekenhuis, waaronder neurologie, cardiologie, psychiatrie en kindergeneeskunde. De master bestond uit 2,5 jaar coschappen en een half jaar onderzoek doen.
Nadat ik mijn geneeskunde diploma op zak had, mocht ik mijzelf basisarts noemen. En dan? Wat ga je dan doen? Het leek mij zo ontzettend leuk om iets met leefstijl te doen. Ik kwam een vacature tegen voor arts in de Nederlandse Obesitas Kliniek. Ik werd aangenomen. Hier werkte ik in een team samen met een diëtiste, bewegingsdeskundige en psycholoog om te beoordelen of iemand geschikt was voor een gastricbypass operatie. Uiteindelijk kon ik hier niet veel met mijn kennis over leefstijl en besloot ik een andere richting te kiezen. Ik kwam bij de verslavingszorg terecht. Hier heb ik ook als arts gewerkt. Ik begeleidde hier patiënten die aan het afkicken waren van hun verslaving (roken, drugs, alcohol, gamen, gokken, seks), ook wel detox genoemd. Ik heb hier veel geleerd en veel heftige dingen meegemaakt.
Van het ene op het andere moment bedacht ik me ineens weer hoe leuk ik het vond bij de bedrijfs- en verzekeringsgeneeskunde. Waarom ging ik dat niet doen? Zo kwam ik bij een arbodienst terecht, waar ik nu overigens nog steeds werk. Na een jaar gewerkt te hebben als basisarts ben ik in opleiding gegaan tot bedrijfsarts. De specialisatie tot bedrijfsarts duurt 4 jaar.
Je leert alles over hoe de wetgeving geregeld is met betrekking tot verzuim. Je leert ook veel dingen gericht op preventie. Het is echt een vakgebied apart. Het gaat veel verder dan geneeskunde. Eigenlijk krijg je er een opleiding bedrijfskunde bij.
Als bedrijfsarts zie je zeer uiteenlopende ziektebeelden en klachten
Als bedrijfsarts krijg je te maken met werknemers met verschillende klachten. Sommigen hebben lichamelijke klachten, sommigen psychische klachten, sommigen zijn ernstig ziek. Wat zie je allemaal als bedrijfsarts?
In Nederland zijn werkgevers verplicht om bij (langer durende) ziekte van een werknemer advies van een bedrijfsarts te vragen. Ik zie werknemers vaak voor de eerste keer ergens in de eerste 6 weken van de ziekmelding. Ik kijk dan of er sprake is van ziekte en wat de beperkingen daardoor zijn. Vervolgens vorm ik een oordeel of de werknemer nog wel mogelijkheden heeft om eigen en/ of aangepaste werkzaamheden te verrichten.
Als bedrijfsarts zie je zeer uiteenlopende ziektebeelden en klachten. Van overspannenheid tot reumatoïde artritis, van schizofrenie en ernstige depressies tot een gebroken elleboog. Maar ook bijvoorbeeld bij bedrijfsongevallen wordt mijn hulp gevraagd.
Ik heb als arts een medisch beroepsgeheim. Dit wil zeggen dat een werknemer mij alles in vertrouwen kan vertellen. Ik koppel geen medisch inhoudelijke zaken terug aan de werkgever. Ik koppel enkel terug aan werkgevers of er sprake is van ziekte en of de werknemer daardoor beperkingen heeft en wat de mogelijkheden zijn.
Hoe zorg je ervoor dat je als bedrijfsarts zo’n goed mogelijk beeld hebt?
Als bedrijfsarts neem je een anamnese af (vragen stellen). Op die manier kom je te weten wat de klachten zijn. Ik wil altijd weten of er al een diagnose is en wat voor behandelingen iemand volgt of heeft gevolgd. Mocht de behandeling nog niet adequaat zijn, kan ik werknemers ook doorsturen voor verdere behandeling.
Wanneer het om fysieke klachten gaat, dan doe ik ook lichamelijk onderzoek. Normaal gesproken doet een arts dit vaak om een diagnose te kunnen stellen. Voor mij is het lichamelijk onderzoek ook nuttig om te kunnen zien wat de beperkingen en mogelijkheden zijn van de werknemer.
Wanneer het me niet goed lukt om een goed beeld te krijgen dan heb ik eigenlijk een paar opties:
1: Contact zoeken met de huisarts of behandelaar van de medewerker (wel met toestemming van de medewerker).
2: Betrokkene doorsturen naar een expertisecentrum om meer onderzoeken te verrichten.
Ik begeleid werknemers tijdens het re-integreren
Wat doe jij als bedrijfsarts voor/ met hen?
Ik begeleid werknemers tijdens het re-integreren. Ik geef de beperkingen en mogelijkheden door aan de werkgever. Vervolgens kunnen werkgever en werknemer dan samen kijken wat voor werkzaamheden de werknemer eventueel nog kan uitvoeren. Ik geef dan ook aan of er een urenbeperking is. Of ik maak een opbouwschema.
Daarnaast kan ik ook nog een rol spelen in de behandeling en het bevorderen van het herstel van werknemer, zoals hierboven ook al aangegeven.
Ook kan een werknemer een preventief consult bij mij aanvragen. Op die manier kan ik soms zelf voorkomen dat een werknemer zich ziek moet melden.
Werk je als bedrijfsarts bij een bepaalde ‘algemene organisatie’ of heeft elk (groot) bedrijf zijn eigen bedrijfsarts(en)?
Als bedrijfsarts heb je verschillende mogelijkheden. Je kunt bij een arbodienst gaan werken. Op die manier kom je vaak bij veel verschillende bedrijven. Je kunt er ook voor kiezen om voor één groot bedrijf te werken, dan ben je vaak intern in dienst. Daarnaast kun je als ZZP’er werken en zelf de organisaties uitkiezen waarvoor je wilt werken.
Je vertelde eerder ook over je eigen diagnose; de ziekte van Hirschsprung. Heeft dit invloed gehad op jouw carrière?
De ziekte heeft zeker wel invloed gehad op mijn carrière helaas. Ik moest op de middelbare school van vwo naar havo, omdat ik weinig energie had. Wanneer ik een periode veel buikpijn heb, omdat ik vastloop (obstipatie), dan kan ik echt heel vermoeid zijn. Ik heb als kind een tijd een stoma gehad en als tiener en twintiger moest ik altijd mijn darmen spoelen. Dit heeft me wel belemmerd in mijn sociale leven, maar ook zeker in mijn carrièrekeuze. Diensten was voor mij echt geen optie, omdat ik dan in de knoei zou komen met spoelen. Het gaat nu gelukkig heel erg goed met mij en ik hoef mijn darmen op dit moment niet meer dagelijks te spoelen. Ik merk alleen dat ritme en regelmaat wel heel belangrijk is, dus diensten wil ik liever niet. Gelukkig heb je als bedrijfsarts geen diensten, dus ik kan heel regelmatig leven.
Een goede en gebalanceerde leefstijl is echt belangrijk om je goed en fit te voelen
Zelf ben je ook bewust bezig met je leefstijl (zowel op het gebied van voeding, als sport). Heeft dit te maken met de kennis die je hebt opgedaan in je studies en/ of wat je hebt gezien in de praktijk? Of was je hier al zo bewust mee bezig voor die tijd?
Voor mijn studie was ik ook al bezig met leefstijl. Ik heb er zelf ook nog over gedacht om voeding & diëtetiek te gaan studeren. Eigenlijk ben ik gezonder gaan leven toen ik in de gaten had dat dit ook veel invloed had op mijn darmklachten. Een goede en gebalanceerde leefstijl is echt belangrijk om je goed en fit te voelen. Ik heb veel dingen in het leven die ik leuk vind om te doen. Om daar voldoende energie voor te hebben is het belangrijk dat ik gezond leef. Mijn passie is echt ontstaan doordat ik merk dat ik me zo ontzettend fit voel wanneer ik op mijn voeding, beweging, ontspanning, slaap en sociale contacten let. Ik hoop hier in de toekomst heel veel mensen mee te kunnen helpen!
Ik merkte dat gezond leven en regelmatig bewegen een hele goede invloed had op mijn darmklachten en vermoeidheid
Op je Instagram, @dokterfemke, deel je (tips) over leefstijl. Wat is jouw drijfveer hier voor?
Mijn drijfveer om tips over leefstijl te geven: Ik ben eigenlijk sinds de middelbare school al geïnteresseerd in gezonde voeding. Toen ik ging studeren, heb ik deze interesse voortgezet. Ik merkte dat gezond leven en regelmatig bewegen een hele goede invloed had op mijn darmklachten en vermoeidheid. Ik denk ook dat ik door een gezonde leefstijl uiteindelijk van mijn darmspoelingen verlost ben! En ik wil graag mensen helpen die hier misschien ook baat bij kunnen hebben.
Mijn ultieme tip is om de 80-20 regel te hanteren
Het is soms lastig om als leek te weten wat nou wel gezond en goed voor je is en wat niet. Heb jij tips?
Ik probeer zelf veel onderzoeken te lezen over leefstijl, gezondheid, voeding, sporten, supplementen enzovoort. Ik vind het heerlijk om een hele dag op Pubmed te kijken en artikelen te zoeken en te lezen. Mijn ultieme tip is om de 80-20 regel te hanteren. Dit wil zeggen dat je 80% van de tijd puur en onbewerkt eten eet, met veel groente, fruit, eiwitbronnen, gezonde vetten en vezels. En dat je dan 20% lekker eet waar je zin in hebt. Ik eet ook gewoon chocolade en koek, maar zorg er altijd voor dat mijn basis gezonde en onbewerkte voeding is. En ik zou het ook echt aanraden om een vorm van beweging te zoeken die je volhoudt. Iedere dag bewegen is heel belangrijk om gezond oud te worden. Fruit en groenten zijn minder voedzaam dan voorheen, dit komt mede doordat de bodemkwaliteit afgenomen is. Ik ben van mening dat het wel goed kan zijn om supplementen te nemen. Ik kan hierover niet één algemeen advies geven, daarvoor heb ik meer informatie nodig van iemand om zo een persoonlijk advies te kunnen geven.
