Arantxa werkt als praktijkverpleegkundige op een locatie met mensen met Niet-aangeboren hersenletsel (NAH) en mensen met een lichamelijke beperking. Maar aan wat voor cliënten/ ziektebeelden moet je dan denken? En aan wat voor verpleegtechnische vaardigheden? Arantxa geeft een kijkje in haar werkveld!
Hoe ziet jouw carrièreweg er tot nu toe uit? En hoe ben je bij deze locatie terechtgekomen?
In leerjaar 1 en 2 van mbo verpleegkunde heb ik stage gelopen in het ziekenhuis, de ouderenzorg (PG) en de gehandicaptenzorg. In het derde jaar kreeg ik de kans om leerling te worden in het ziekenhuis. Hier heb ik toen voor gekozen, maar dit bleek geen fijne werkplek te zijn, wat er voor heeft gezorgd dat ik nooit in het ziekenhuis ga werken. Ik weet dat dit maar één afdeling was, maar helaas overschaduwd die tijd mijn beeld over het werken binnen het ziekenhuis. Gelukkig kon ik mijn stage binnen de gehandicaptenzorg afmaken. Hier heb ik echt de tijd van mijn leven gehad. Omdat ik merkte dat dit zo bij mij paste, heb ik daar tot mijn afstuderen stage gelopen.
Omdat ik mijzelf toen nog te jong (21) vond om al gelijk fulltime te gaan werken, heb ik gesolliciteerd binnen de organisatie waar ik nu werk naar een leer-werk plek voor de opleiding persoonlijk begeleider gehandicaptenzorg met als gedachtegang: dan heb ik een medische- en agogische opleiding.
In mijn eerste jaar werd ik geplaatst op een activiteitencentrum voor mensen met NAH. Hier ontdekte ik dat de NAH kant goed bij mij past, al merkte ik wel het zorgen te missen.
Na één jaar werd ik overgeplaatst naar een woonlocatie voor mensen met een licht tot matig verstandelijke beperking. Hier heb ik met veel plezier gewerkt, maar daar miste ik dan weer het klinisch redeneren en verpleegtechnische handelingen.
Na twee jaar zat mijn opleiding erop. Binnen twee weken kwam ik op de locatie waar ik nu werkzaam ben terecht. De locatie ligt 45 kilometer bij mijn woonplaats vandaan, maar het werk, het team en de cliënten maken het werk zo leuk dat ik na zes jaar nog steeds niet weg zou willen.
De locatie waar ik werk ik vrij medisch waar 6 jaar geleden geen verpleegkundige werkte dus alleen agogisch geschoolde medewerkers. Hierdoor lag de nadruk op het begeleiden en werd er nauwelijks gekeken naar wat er qua medische zorg allemaal nodig is. Omdat ik de ambitie had om verder te gaan leren, heb ik een individuele scholing aanvraag gedaan. Mijn aanvraag werd snel geaccepteerd en op die manier heb ik hbo verpleegkunde gedaan.
Het beeld wat ik van het ziekenhuis heb, is een soort lopende band werk. Mensen komen en moeten zo snel mogelijk geholpen worden zodat ze weer naar huis kunnen. Ik heb gemerkt dat dit totaal niet bij mij past. Alle respect voor de mensen die dit wel kunnen, maar ik merk dat ik van de langdurige zorg ben. Voor mij is dat iemand het gevoel van thuis geven, de cliënt in zijn kracht zetten en denken in oplossingen in plaats van problemen. Ik probeer wel ieder jaar een dag mee te lopen met een andere doelgroep om toch breed te blijven kijken. Zo heb ik al eens meegelopen binnen de verslavingszorg, revalidatie, thuiszorg en psychiatrie. De gehandicaptenzorg blijft winnen.
Wij stimuleren de zelfredzaamheid en nemen over waar dit nodig is
Na een revalidatietraject kan het, kort gezegd, twee kanten op gaan: iemand mag naar huis (met ambulante hulp of zonder ambulante hulp) of iemand heeft continu begeleiding/ zorg nodig. Als dit nodig is, kunnen ze op jouw locatie terechtkomen. Hoe ziet de zorg er voor hen uit?
Dat is erg uiteenlopend. Zo hebben we cliënten die nog kunnen lopen, maar ook cliënten die afhankelijk zijn van een rolstoel. Zo ook wat betreft ADL; bij sommigen sturen wij aan en bij anderen nemen we de ADL volledig over.
Daarnaast hebben wij een hoop verpleegtechnische handelingen. Denk hierbij bijvoorbeeld aan katheterzorg, tracheastomale zorg, beademingszorg, sondevoeding, stoma verzorging en injecteren. Wij stimuleren de zelfredzaamheid en nemen over waar dit nodig is.
Je merkt dat de meeste mensen denken dat de gehandicaptenzorg alleen bestaat uit mensen met een verstandelijke beperking. Dat is ook niet gek want er zijn genoeg scholen, organisaties en instanties die die de term verstandelijk gehandicaptenzorg (vgz) gebruiken. Eigenlijk zou dit omgezet moeten worden naar gehandicaptenzorg (ghz).
Bij cliënten met een verstandelijke beperking denken mensen al gauw aan het syndroom van down waardoor er gedacht wordt dat er weinig medische zorg is en je alleen maar aan het begeleiden bent. Deze mensen vergeten dat er naast mensen met een verstandelijke beperking, ook mensen met NAH/ lichamelijke beperking zijn die juist beide takken van zorg nodig hebben en waardbij ook de nodige verpleegtechnische handelingen aan bod komen. Ik kan wel zeggen dat ik tijdens mijn verschillende stages (ziekenhuis, ouderenzorg en ouderen met een verstandelijke beperking) nergens zoveel verpleegtechnische handelingen ben tegen gekomen als waar ik nu werk.
Er zijn 2 soorten van niet-aangeboren hersenletsel
Mensen kunnen om verschillende redenen NAH krijgen. Wat kan tot NAH leiden?
Er zijn 2 soorten van niet-aangeboren hersenletsel.
Traumatisch hersenletsel. Hierbij is het letsel van buitenaf ontstaan. Denk bijvoorbeeld aan een klap op het hoofd of val van een scooter.
Niet-traumatisch hersenletsel. Dit ontstaat vanuit de hersenen. Zo kan je denken aan parkinson, een hersenbloeding, MS en een hersenvliesontsteking bijvoorbeeld.
De locatie waar ik werkzaam ben, kent beide vormen van NAH en een enkele cliënt heeft beide vormen (gevallen met de scooter en met het hoofd op de stoeprand gekomen + een hersenbloeding gekregen of heeft een hersenbloeding gekregen en daardoor met zijn hoofd op de stoeprand gekomen).
Je kan denken aan mensen die tijdens de geboorte zuurstofgebrek hebben gehad en daardoor cerebrale parese hebben, maar ook aan mensen die door een auto-ongeluk een dwarsleasie hebben opgelopen
Naast mensen met NAH, begeleiden jullie ook mensen met een lichamelijke beperking. Waar moet ik dan aan denken?
Dit is erg uiteenlopend. Je kan denken aan mensen die tijdens de geboorte zuurstofgebrek hebben gehad en daardoor cerebrale parese hebben, maar ook aan mensen die door een auto-ongeluk een dwarsleasie hebben opgelopen. Daarnaast kan je ook te maken krijgen met mensen die een stofwisselingziekte of spierziekte hebben.
De ernst hiervan is erg wisselend. Denk aan iemand die volledig ADL afhankelijk is inclusief beademingszorg, maar ook iemand die alles opnieuw heeft moeten leren en uiteindelijk met een halfzijdige verlamming op zijn fietst stapt om familie te bezoeken.
Ik weet nog heel goed dat ik op mijn huidige locatie kwam werken en een cliënt onder mij kreeg die maar 6 maanden ouder was
Je ziet patiënten, en naasten, die soms van de een op andere dag een compleet ander en onzeker leven hebben. Ik kan me voorstellen dat dit onwijs heftig kan zijn soms. Hoe ga je hiermee om?
Dit kan zeker heel heftig zijn, want het kan iedereen overkomen. Zo zal ik nooit vergeten dat een aantal jaar geleden mijn zusje hersenvliesontsteking heeft gehad. De ervaring die ik met hersenvliesontsteking/ hersenontsteking vanuit mijn werk heb, is dat je er ook als ernstig meervoudig beperkt eruit kan komen. Uiteindelijk is het met mijn zusje goed afgelopen, maar werk en privé liggen dicht bij elkaar.
Het werk binnen de NAH sector zet je aan het denken wat je zelf nog zou willen doen in het leven, wat je wensen zijn voor als je zelf iets zou overkomen, maar het zorgt er ook voor dat je dankbaar bent voor elke ‘gezonde dag’.
Het klinkt erg zwart wit, maar je leert er vanzelf mee om gaan en het vindt zijn weg. Hoe ik het voor elkaar heb gekregen kan ik je niet zeggen, maar het lukt mij om werk en privé gescheiden te houden mits beide in balans zijn. Dat wil zeggen dat ik thuis minimaal met werk bezig ben en als ik aan het werk ben, minimaal met thuis. Tuurlijk zijn er mindere dagen of momenten, dan helpt het om er met collega’s of met mensen vanuit het thuisfront over te praten.
Verder kan de leeftijd ook als heftig worden ervaren. Ik weet nog heel goed dat ik op mijn huidige locatie kwam werken en een cliënt onder mij kreeg die maar 6 maanden ouder was. In de afgelopen 5,5 jaar heb ik een huis gekocht, ben ik samen gaan wonen, getrouwd en bespreken mijn man en ik onze plannen voor de toekomst terwijl dit dingen zijn die zij ook graag had willen meemaken. Ik schrijf dit in de verleden tijd, omdat deze cliënt afgelopen januari is overleden. Nog steeds denk ik wel eens aan haar terug en vraag mij af hoe het kan dat deze verschillen zo groot kunnen zijn.
Maar het leert je ook te denken in oplossingen en niet in problemen. Zo had ik een aantal jaar geleden een gesprek met een cliënt, korte samenvatting: volledig ADL afhankelijk, tracheastoma zorg en beademingszorg, een gesprek waaruit kwam dat hij graag Disneyland Parijs zou willen bezoeken. Menig mens zou denken en zeggen: “Dat lukt nooit”. Het duurde ruim anderhalf jaar voordat het eenmaal mogelijk was (corona en voorbereidingstijd), maar deze cliënt is met nog 6 cliënten en 5 begeleiders naar Disneyland Parijs geweest.
Hoe ziet een gemiddelde dag van jou als verpleegkundige eruit?
Ik ben praktijkverpleegkundige en dat wilt voor mij zeggen dat ik niet in de directe cliëntenzorg sta. Omdat mijn dagen zo verschillend zijn, volgt een gemiddelde werkweek (al zijn deze ook iedere week verschillend).
Maandag: kennismaking en intake van onze nieuwe leerling, werkoverleg met mijn leidinggevende en verder schrijven aan het scholingsbeleid voor een aantal locaties binnen mijn regio.
Dinsdag: deze week stond de dinsdag in teken van innovatie. In de ochtend heb ik samen met een cliënt een soort scholing gehad over de HUME; een apparaatje + band die spanning meet en waarbij zorgverleners een melding krijgen als dit gemeten wordt. In de middag had ik een afspraak met een leverancier voor verzorgend wassen producten, wondverzorging en slim incontinentiemateriaal. Ik ben druk bezig met de organisatie van een wondzorg dag voor een groep collega’s van verschillende locaties. Daarom eindigde ik de dag met een afspraak met een spreker die iets komt vertellen over gezonde voeding.
Woensdag: de woensdag heb ik gebruikt om mailtjes te beantwoorden, overleg over de komende bewonersvakantie en heb ik een collega gehertoetst op tracheastomale en beademingszorg. Het stond op de planning om op tijd naar huis te gaan maar om 14.30 uur kreeg ik een seintje van een collega dat er iets aan de hand was met de PRG sonde van een cliënt. Dit kregen wij niet opgelost waardoor ik met een collega en de cliënt met de rolstoelbus naar het ziekenhuis ben gegaan.
Donderdag: ik ben ook werkzaam als trainer in voorbehouden en risicovolle handelingen. Deze dag heb ik 2 trainingen gegeven: injecteren en suprapubische katheter verzorgen en verwisselen.
Vrijdag: omdat ik de woensdag zo laat klaar was, heb ik deze dag alleen nog overleg gehad met onze locatiemanager en de persoonlijk begeleiders. Hierin bespreken we lopende zaken van de cliënten.
Iedere cliënt heeft een eigen appartement
En hoe ziet de dag van een patiënt eruit? Krijgen zij behandelingen, van bijvoorbeeld een fysiotherapeut of ergotherapeut?
Omdat de mate van de lichamelijke beperking/ niet-aangeboren hersenletsel zo anders kunnen zijn, is het afhankelijk van het letsel of de aandoening die de cliënt heeft.
Een aantal cliënten zijn erg stabiel en zullen 1 keer per jaar de revalidatiearts bezoeken, maar we hebben ook een cliënt waar veel disciplines bij komen kijken: revalidatiearts, centrum voor thuisbeademing, ergotherapie, fysiotherapie, het PEG centrum, KNO arts en de huisarts komt ook vaak genoeg op bezoek.
Het toppunt is toch wel dat we een keer in 10 dagen tijd 5 keer met de zelfde cliënt naar hetzelfde ziekenhuis moesten voor al die verschillende disciplines. Voor ons is het ons werk en gaan we mee, voor de cliënt daarentegen is dit erg belastend. Al moet ik wel zeggen dat het ziekenhuis eigenlijk altijd wel meedenkt. Als het ook maar even mogelijk is, worden afspraken door middel van beeldbellen of telefonisch contact gedaan, zodat de cliënt niet uit huis hoeft. Maar helaas is dit natuurlijk niet altijd mogelijk.
Na hun zorg volgen zij dagbesteding; ze hebben een betaalde baan of vrijwilligerswerk. Omdat grootste deel van de cliënten ook last heeft van prikkelverwerking, zijn ze snel moe en vinden ze het ook fijn om gewoon lekker thuis te zijn. Iedere cliënt heeft een eigen appartement en wij werken als het ware achter de voordeur. Daarnaast is er 24/7 ondersteuning en begeleiding aanwezig.
Maken jullie het weleens mee dat een patiënt, tegen alle verwachtingen in na een bepaalde tijd tóch naar huis kan? Of bijvoorbeeld in de weekenden of eens in de zoveel tijd naar huis kan/ mag? Of zijn de patiënten dusdanig zorgbehoevend dat dit helaas geen mogelijkheid is?
Ik weet dat dit vanuit een verblijf binnen een revalidatieafdeling/ revalidatiecentrum wel gedaan wordt. Echter is het zo dat onze cliënten een eigen huis hebben (zoals ze dat zelf noemen) en dus niet meer ‘naar huis hoeven’. Wel is het zo dat een aantal cliënten nog wel eens bij familie blijven slapen. Dit wordt vaak gedaan tijdens feestdagen of als er een feest is.
Mocht je het leuk vinden om een dagje mee te kijken bij Arantxa, kan je contact met haar opnemen via haar Instagram!
