Mike werkt als anesthesiemedewerker in het ziekenhuis. Bij anesthesie denken veel mensen aan verdoven, maar wat doet een anesthesiemedewerker nog meer? Hoe word je anesthesiemedewerker? En bij welke operatie’s werkt hij?
Waarom heb je voor de functie van anesthesiemedewerker gekozen?
Na mijn opleiding tot verpleegkundige zocht ik een specialisme waarin ik mezelf kon gaan verdiepen. Ik wilde meer kennis vergaren en de technische kant van het verpleegkundige vak verder ontwikkelen. Ook zocht ik naar een werkplek waarin ik kortdurende zorg lever en minder ADL-taken hoef uit te voeren.
En hoe word je anesthesiemedewerker?
Anesthesiemedewerker is een basisberoep. Je kunt met je HAVO diploma (of MBO-4 diploma) solliciteren in een ziekenhuis voor een opleidingsplaats tot anesthesiemedewerker. Ook zijn er leerroutes via de bachelor medisch hulpverlener (BMH) of hbo verpleegkunde (hbo-v). De opleiding tot anesthesiemedewerker is een opleiding op hbo niveau en is ingeschaald op NLQF 6 niveau.
Ik heb zelf na mijn opleiding tot verpleegkundige niveau 4 een paar jaar op de acute opname afdeling gewerkt om ervaring op te doen en te kijken wat ik wilde gaan doen, wat erg goed is geweest voor mijn klinische ervaring. Daarna heb ik intern gesolliciteerd naar een opleidingsplek tot anesthesiemedewerker. De opleiding tot anesthesiemedewerker duurt 3 jaar. Je ontvangt dan een CZO erkent diploma, waarmee je in alle ziekenhuizen aan de slag kan. Als je de leerroute via de BMH of hbo-v doet, duurt opleiding 4 jaar en volg je soms nog een traineeship om het CZO diploma te behalen.
Als anesthesiemedewerker neem ik de ademhaling over met behulp van de beademingsmachine en bewaak ik alle (vitale) functies, zoals het hartritme, de bloeddruk en de anesthesiediepte
Als anesthesiemedewerker hou je je, samen met de anesthesioloog, bezig met het verdoven van de patiënt. Wat doe je dan precies?
Haha, leuk dat je verdoven zegt. We verdoven inderdaad, maar dat kan op verschillende manieren. De bekendste vorm van anesthesie is algehele anesthesie. Hierbij slaapt de patiënt en zijn alle reflexen onderdrukt. Als anesthesiemedewerker neem ik de ademhaling over met behulp van de beademingsmachine en bewaak ik alle (vitale) functies, zoals het hartritme, de bloeddruk en de anesthesiediepte. Ook zorg ik dat je voldoende pijnstilling krijgt voor, tijdens en na de operatie. Daarnaast let ik goed op hetgeen de operateur doet. Ik anticipeer mijn anesthesie op het operatieverloop, zodat de patiënt niet onnodig lang onder narcose blijft.
Andere vormen van anesthesie zijn locoregionale technieken. Bij spinale anesthesie legt de anesthesioloog met behulp van een naald verdovingsvloeistof langs de zenuw in het ruggenmerg brengt en zo de prikkeloverdracht blokkeert. Met deze manier van anesthesie kunnen we operaties aan bijvoorbeeld voeten en knieën doen. Ook kennen we nog “het block”. Hiermee verdoven we een arm of been door verdovingsvloeistof rond de zenuw te leggen en hiermee de prikkeloverdracht te blokkeren.
Daarnaast is het verzorgen van sedatie sinds het laatste decennia een opkomende manier van anesthesie. Hierbij geven we een “roesje” onder goed gecontroleerde omstandigheden en door goed opgeleide sedatie praktijk specialisten. Met deze vorm van anesthesie kunnen er meer ingrepen op de polikliniek plaats vinden, wat veel capaciteit op de operatiekamer scheelt. Maar belangrijker; beter is voor de patiënt.
Hoeveel anesthesiemedewerkers zijn er betrokken bij een operatie? Of is dat per operatie verschillend?
In Nederland kennen we het twee-tafel-systeem. Wat inhoudt dat een anesthesioloog maximaal twee operatiekamers onder zijn hoede heeft. Op iedere operatiekamer staat een anesthesiemedewerker. Maar dat wil niet zeggen dat je er alleen voor staat, wanneer de anesthesioloog op de andere kamer is. Vaak heb je een leerling anesthesiemedewerker mee lopen die jij het vak leert, of is er een arts in opleiding tot anesthesioloog bij je gekoppeld met wie je samen de anesthesie verzorgd.
Bij wat voor operatie’s sta je?
In het ziekenhuis waar ik werk, doen alle anesthesiemedewerkers alle operaties bij alle specialismen. Natuurlijk hebben ik en mijn collega’s voorkeur voor bepaalde specialismen en/ of ingrepen. Daar wordt in de planning wel rekening mee gehouden. Ikzelf vind chirurgie en traumatologie leuk. Het zijn diverse ingrepen waarbij je het operatieverloop goed kunt volgen. En de tijdsduur kan variëren van korte ingrepen (korter dan een half uur, bijvoorbeeld een liesbreuk) tot lange ingrepen die soms een dagdeel duren, zoals wervelkolomchirurgie.
Opereren is echt teamwork
In de operatiekamer werk je met veel mensen samen. De chirurg, operatieassistenten, anesthesiemedewerkers noem maar op. Hoe is dat?
Het is heel leuk om nauw samen te werken in een multidisciplinair team. Ieder individueel teamlid heeft het andere teamlid nodig. De chirurg kan niet opereren als de operatieassistent de operatie niet goed heeft voorbereid, als bijvoorbeeld de juiste materialen er niet zijn. Ook kan de chirurg niets als ik de patiënt onvoldoende anesthesie geef. Het is een heel dynamisch team waarbij de dokter echt niet “de baas” is. De operateur heeft het team nodig om de operatie tot goed einde te brengen. Het is vaak heel gezellig, helemaal als het team goed op elkaar is ingespeeld. Opereren is echt teamwork.
Wat vaak wordt vergeten, is dat een operatie een “life-event” is voor mensen
Ik denk dat het regelmatig voorkomt dat iemand bang is voor de narcose. Heb je tips om rustig te blijven?
Patiënten zijn zeker vaak bang of gespannen voor een operatie. Wat vaak wordt vergeten, is dat een operatie een “life-event” is voor mensen. Ze gaan onder narcose en geven letterlijk hun leven in de handen van het operatieteam. Er zijn heel veel mogelijkheden om met angst om te gaan. Wat wij vaak gebruiken, is muziek. We laten patiënten hun favoriete nummer uitzoeken en spelen dit tijdens de inleiding; het moment waarop de patiënt onder narcose gaat. Ook vragen we de patiënt een prettige gedachte aan te nemen. Dan gaat de patiënt met deze gedachten slapen en wordt vaak met die gedachte ook weer wakker.
Je leest soms verhalen op het internet dat mensen te weinig verdooft waren en toch wat voelde van de operatie. Gebeuren dat soort dingen wel eens echt?
In theorie is het mogelijk. We kennen het fenomeen “awareness” waarbij patiënten uit hun lichaam treden en de operatie echt beleven. Ik heb het in de 16 jaar dat ik als anesthesiemedewerker werk nog niet meegemaakt. Sommige patiënten worden al wakker, wanneer zij nog op de operatietafel liggen en de operatieassistent het verband nog aan het aanleggen is. Patiënten denken dan dat ze wakker zijn geworden tijdens de operatie. Terwijl deze dan al echt klaar is.
Operaties bij kinderen blijven altijd wel indrukwekkend
Wat is de operatie die je het meest is bijgebleven?
Er is mij niet echt een specifieke operatie bijgebleven. Operaties bij kinderen blijven altijd wel indrukwekkend. Met name het feit dat een ouder mee gaat en soms geëmotioneerd de operatiekamer verlaat, nadat wij hun kind net onder narcose hebben gebracht. Dan besef je je pas dat je voor iets heel waardevols moet zorgen; het kind van een ouder.
