Nathalie (29) heeft een traject van 1,5 jaar aan behandelingen voor borstkanker achter de rug. Ze is momenteel gelukkig kankervrij. Ze vertelt over het leven na de diagnose borstkanker en een heel behandeltraject als jongvolwassene.
Je staat middenin het leven, bent pas afgestudeerd, net begonnen met werken, en je hebt je blik op de toekomst. Net als ik zijn er veel jongvolwassenen die te horen krijgen dat ze ernstig ziek zijn: kanker.
‘Huh, maar dit gebeurt alleen in films. Ik ben nog zo jong. Dit moet een fout zijn. Ga ik dood? Word ik oud? Word ik ooit nog moeder? Kan ik mijn kinderen zien opgroeien?’ Het is zomaar een greep uit de gedachten die door je hoofd razen als de zin ‘je hebt kanker’ valt.
Iedereen reageert anders op zo’n traumatische gebeurtenis. Huilen, vloeken, schelden, boos worden of verstijven. Ik heb het allemaal voorbij horen komen. Maar één ding hebben jonge kankerpatiënten vaak gemeen: ik moet en wil beter worden, zodat ik weer verder kan met mijn leven. Maar is dat eigenlijk wel zo makkelijk gedaan als gezegd? Kanker klaar, normale leven weer aan en weer terug de maatschappij in.
Op het moment dat je hoort dat je ernstig en levensbedreigend ziek bent, schiet je in de overlevingsmodus
Op het moment dat je hoort dat je ernstig en levensbedreigend ziek bent, schiet je in de overlevingsmodus. Alles raast langs je heen en je leeft in een waas. Ik kan me nog goed herinneren dat er vlak na het ‘je-hebt-kanker-gesprek’ in mijn oksel werd gepord en geduwd met een enorm lange, holle naald en gek genoeg heb ik daar helemaal niets van gevoeld. Ik was verdoofd en ik lag verstijfd op de tafel. Er waren geen tranen, geen hartkloppingen. Ik voelde helemaal niets. En dat heeft nog best lang geduurd. Er kwam een oerinstinct in mij naar boven en ik dacht en voelde: ‘Ik ga dit doen en ik moet dit doen.’
Die overlevingsmodus heeft nog lang aangehouden
En die overlevingsmodus heeft nog lang aangehouden. Op sommige momenten braken de emoties er doorheen. Bijvoorbeeld toen de eerste haren uitvielen, de zoveelste chemotherapie terwijl ik al zo ziek was, het verliezen van mijn wenkbrauwen en wimpers of mijn IVF-traject, omdat ik mogelijk onvruchtbaar zou worden. Maar ook op sociaal-maatschappelijk vlak. Het feit dat ik moest stoppen met de baan waar ik zoveel plezier in had, mijn tweede studie moest stopzetten, het zoveelste feestje niet kon meemaken of simpelweg al mijn vrienden waarvan het leven gewoon doorgaat.
Het is een hele hoop en het zijn hele andere dingen dan waar een 76-jarige vrouw mee te maken krijgt als ze te horen krijgt dat ze borstkanker heeft. And don’t get me wrong. Het is echt niet minder erg als deze mevrouw ziek wordt, maar de impact is anders en misschien ook wel een stuk minder. Op een latere leeftijd liggen gezondheidsproblemen in de lijn der verwachting, maar niet als je jongvolwassen bent. Ik was daar in ieder geval niet mee bezig.
Je leven is niet meer normaal
De behandeling duurt lang. Maanden, maar soms ook jaren. In mijn geval bijna 1,5 jaar. De behandelingen zijn zwaar, maar daar vecht je je doorheen. Alles om beter te worden. Alles voor een mooi leven. Je wil verder. Verder met het bouwen aan een carrière en verder met het gewone leven. Vloeken als de bus te laat is en huilen (bij wijze van spreken) als je een ladder in je nieuwe panty trekt. Gewoon druk maken om de normale dingen. Maar het is niet normaal. Je leven is niet meer normaal.
Naast de struggles die ik hierboven heb beschreven, zijn er natuurlijk nog veel meer. Uiterlijke veranderingen, financiële problemen, verandering van toekomstperspectief, nadenken over een eventuele uitvaart en bovenal hopen, hopen en nog eens hopen dat je dit mag overleven. En dan?
Je hebt maanden en soms jaren gestreden in een overlevingsmodus.
Je hebt maanden en soms jaren gestreden in een overlevingsmodus. Je hebt de mensen waarvan je zielsveel houdt, zien lijden van verdriet en wanhoop. Maar er komt een moment dat je uit deze achtbaan, uit deze sneltrein van behandelingen stapt. En dat je je eerste stapjes in de ‘normale’ wereld weer zet. Maar plots lijkt alles veranderd. Of ben ik veranderd?
Elke dag lijkt er weer een nieuwe lade in m’n hersenen open te gaan met een onverwerkte gebeurtenis.
De vragen van ‘wanneer ga je weer aan het werk?’ of de opmerking ‘fijn dat je beter bent!’ vliegen je om de oren. Maar ik weet niet of ik beter ben. Ik weet niet of ik beter blijf. Ik voel me kwetsbaar en word overladen met emoties. Elke dag lijkt er weer een nieuwe lade in m’n hersenen open te gaan met een onverwerkte gebeurtenis. What the fuck is er allemaal gebeurd?
Hoe geef je zo’n traumatische gebeurtenis een plekje? En hoe accepteer je dat je uiterlijk (nog) niet is wat het was. En je bent ook nog eens zo moe. Het is heel wat waar je als ex-kankerpatiënt mee te maken krijgt. Je schaamt je bijna, want je wil niet zeuren of ondankbaar overkomen. Maar alles dat je wegstopt, komt uiteindelijk terug. Mijn psycholoog zei dat je het kan vergelijken met een bal die je constant onder water drukt. Hij komt vanzelf weer naar boven.
De zorgeloosheid die je had als gezonde jongvolwassene komt niet meer terug
Hoewel ik zelf nog niet het antwoord op al deze vragen heb, weet ik wel dat de periode ná de behandeling anders is dan dat de meeste mensen verwachten. Ik had het immers ook. ‘Graag snel deze kankerbehandelingen afwerken, zodat ik het achter me kan laten.’ Maar de zorgeloosheid die je had als gezonde jongvolwassene komt niet meer terug. Ik heb me nooit afgevraagd of ik er over een paar jaar nog zou zijn. Daar ben je gewoon niet mee bezig op die leeftijd. Alle focus ligt op de toekomst en nu voelt die toekomst kwetsbaar en onzeker. Kanker is niet voorbij als de behandeling voorbij is.
Je kan Nathalie en haar proces volgen op haar Instagram!
