Colette werkt sinds 2017 in het UMC Utrecht. Daar heeft ze de inservice-opleiding gedaan tot operatieassistent en heeft deze in januari 2021 afgerond. Sindsdien is ze werkzaam als gediplomeerd operatieassistent.
Ken je dat? Als je ergens op een sociale aangelegenheid bent en er je gevraagd wordt wat je doet voor werk. Ik zeg altijd vol trots dat ik operatieassistent ben. De eerste reactie die ik dan vaak krijg is: “Oh wat gaaf, dus jij geeft het mes aan?!” Dit is tevens gelijk mijn grote struikelpunt, want operatieassistent zijn is veel meer dan alleen een mes aangeven.
Let me explain, voor de mensen die dit lezen die niet weten wat ons beroep inhoudt, het is in ieder geval veel meer dan alleen het mes aangeven. Er gebeurt veel achter de gesloten deuren van het OK-complex. Hier zorgen wij er met elkaar voor dat we de beste en soms meest complexe zorg kunnen leveren die er is.
Hier komt natuurlijk veel meer bij kijken dan alleen het instrumenteren
Hier komt natuurlijk veel meer bij kijken dan alleen het instrumenteren, wat in de volksmond bekend staat als ‘het mes aangeven’. Volgens het beroepsprofiel van de operatieassistent hebben wij verschillende kerntaken. Ik zal ze niet allemaal beschrijven, maar ik zal de belangrijkste toelichten.
Ons beroep is heel technisch; we beheren de apparatuur die we gebruiken bij de operaties, we zorgen voor de medische hulpmiddelen en implantaten. We zorgen dat het instrumentarium aanwezig is en dat we problemen ondervangen voordat ze een probleem worden voor de chirurgen of de patiënten. Ook begeleiden wij studenten en gasten die op de OK komen meekijken.
Voor een operatie zijn veel spullen nodig
Voor een operatie zijn veel spullen nodig. Wij kijken een aantal dagen voor de geplande operaties welke spullen we nodig hebben en zorgen er dan voor dat dit allemaal voor die ene patiënt klaarstaat. Als er nog dingen ontbreken moet er actie op ondernomen worden. Dit houdt soms in dat we met spoed dingen moeten regelen met een firma, of dat we met de centrale sterilisatie afdeling nog wat instrumenten moeten steriliseren. Het komt ook voor dat er een speciale prothese geplaatst moet worden. Deze wordt speciaal gemaakt voor de patiënt. Het kan zijn dat ze in het ziekenhuis worden gemaakt of dat ze elders vandaan moet komen. De specialisme deskundige coördineert dit met de desbetreffende chirurgen en afdeling of firma’s.
Tijdens een spoedsituatie is dit natuurlijk allemaal anders. Ikzelf werk in een academisch centrum en we krijgen dus de meest heftige gevallen binnen. Als er een patiënt wordt binnengebracht die een auto-ongeluk heeft gehad dan gaat voor ons alles in sneltreinvaart. Op het moment dat we worden gebeld met de bij ons bekende ‘A-spoed’ gaan we meteen aan de slag. We pakken snel het instrumentarium en de disposable spullen, zodat we meteen klaarstaan voor de patiënt en het operatieteam.
Je moet snel kunnen schakelen en geen enkele ingreep is hetzelfde
Mijn eigen ervaring leert mij vooral dat het vak heel dynamisch is. Je moet snel kunnen schakelen en geen enkele ingreep is hetzelfde. De ene dag sta ik bij de orthopedie en de andere dag sta ik bij de kaakchirurgie. Zo verschillend kan het zijn. Tijdens de diensten kan er ook van alles binnenkomen. Zo moeten wij bijvoorbeeld ook kunnen omlopen bij de cardio-thoracale chirurgie, maar kan ik ook ineens moeten instrumenteren bij een neurologisch trauma.
Als operatieassistent moeten we kunnen instrumenteren, assisteren en misschien nog wel het belangrijkste, kunnen omlopen
Als operatieassistent moeten we kunnen instrumenteren, assisteren en misschien nog wel het belangrijkste, kunnen omlopen. “Instrumenteren kun je leren”, werd er weleens tegen mij gezegd tijdens mijn opleiding. Als je gaat instrumenteren moet je kennis hebben van de operatie, het verloop hiervan, de anatomie en uiteraard het instrumentarium. Dit is belangrijk, zodat je goed kan anticiperen als er onverwachts dingen gebeuren of de chirurg een stapje voor wilt zijn. Het gebruik van de instrumenten kun je tijdens de opleiding in je hoofd stampen, maar leer je toch het beste in de praktijk is mijn ervaring. Zo hebben veel van de instrumenten in elk ziekenhuis een andere bijnaam en kon ik ze beter onthouden als ik ook wist waar het voor gebruikt werd.
Assisteren doen we in het academische ziekenhuis waar ik werk vrij weinig. Dit komt omdat wij veel artsen in opleiding hebben tot specialist die met de chirurg mee opereren en dus assisteren. Wel is het heel belangrijk om het te kunnen, als je goed kan assisteren kan de chirurg beter zijn werk doen en mogen wij als operatieassistenten bepaalde voorbehouden handelingen zelf uitvoeren.
Het omlopen is de andere taak van de operatieassistent op OK. De omloop is de schakel tussen het steriele en niet steriele veld. Als we aan het opereren zijn, geeft de omloop de steriele spullen aan de instrumenterende. Dit kunnen een paar gaasjes zijn, maar ook de protheses die gebruikt kunnen worden tijdens de operatie. De omloop zorgt verder voor alle registraties van de tellingen, gebruikt materiaal en de time-en sign out. Eigenlijk regelt de omloop alle zaken die gebeuren op de OK. Dit moet allemaal tijdig gebeuren, zodat het opererende team niet hoeft te wachten.
Ons werk is dus veel meer dan alleen een mes aangeven
Ons werk is dus veel meer dan alleen een mes aangeven. Het is hectisch, chaotisch maar toch gestructureerd, leuk en soms verdrietig, keihard werken of een rustige dag hebben, veel technisch handelen en veel medische kennis. Samen lol maken en samen lachen en soms samen huilen. Al met al vind ik het de tofste baan die er is en kan ik het iedereen aanraden die affiniteit heeft met de medische wereld.
Je kan Colette volgen op haar Instagram!
