Annemiek (34) was vijftien jaar toen ze voor het eerst depressieve klachten kreeg. Sinds een jaar heeft ze een kinderwens. Hoe ziet ze dit voor zich? Ze deelt in deze gastblog haar eerlijke en open verhaal.
Kinderwens bij psychische kwetsbaarheid
Als je zelf ooit uit het leven wilde stappen, mag je dan nieuw leven op de wereld zetten? Op mijn vijftiende kreeg ik voor het eerst last van depressieve klachten. Vier jaar later voelde mijn leven zo uitzichtloos dat ik besloot om niet meer te willen leven. Inmiddels zijn we vijftien jaar verder en heb ik de wens om een kindje te mogen dragen, baren en hem/ haar /die in het leven te mogen begeleiden. Is dat hypocriet?
Misschien nog wel belangrijker was de angst om mijn gevoeligheid voor depressiviteit aan mijn kind door te geven
Kinderwens
Iets meer dan een jaar geleden ontlook mijn kinderwens. Een combinatie van gedachtes en gevoelens die jarenlang achter een potdichte deur verstopt lagen. Toen een psychiater mij dertien jaar geleden een antidepressivum voorschreef, vertelde hij mij dat als ik ooit zwanger wilde worden, ik zou moeten stoppen met het gebruik van dat middel. Voor mij ging daarmee de deur op slot. Ik twijfelde al of ik – vanwege mijn psychische kwetsbaarheid – een goede moeder zou kunnen zijn. Wat als ik weer depressief word? En misschien nog wel belangrijker was de angst om mijn gevoeligheid voor depressiviteit aan mijn kind door te geven. De deur zat stevig op slot en ik had nooit verwacht dat die op een kiertje gezet zou worden.
Vriendinnen die zwanger waren met ook een psychische kwetsbaarheid
Twee jaar geleden werden twee dierbare vriendinnen vlak na elkaar zwanger. Beiden hebben ook een verleden in de psychiatrie. Voorzichtig begon ik ze vragen te stellen. Wat maakte dat zij het wel aandurfden? Ik had veel bewondering voor de manier waarop ze over hun processen vertelden. De kindjes in hun buiken waren meer dan gewenst en met dank aan de POP-poli’s (Psychiatrie, Obstetrie en Pediatrie) werden ze voor, tijdens en na de zwangerschap begeleid. Eén van hen slikte ook een antidepressivum. Mijn deur ging van het slot af: zou ik zwanger kunnen worden en toch mijn schild voor de harde buitenwereld dagelijks mogen blijven gebruiken.
We besloten samen te onderzoeken wat mogelijk is en wat we écht wilden
Kinderwens bespreken met mijn vriend
Op een lentedag vertelde ik mijn vriend dat ik toch een verlangen naar het ouderschap voelde. Al sinds we samen zijn – inmiddels alweer 13 jaar – waren we erover uit dat we kinderloos zouden blijven. Het voelde dan ook ontzettend spannend om de gedachten en gevoelens die tevoorschijn waren gekomen met hem te delen, maar Thom stond ervoor open. We besloten samen te onderzoeken wat mogelijk is en wat we écht wilden.
Afspraak bij de POP-poli
Op advies van de vriendinnen maakten we – via de huisarts – een afspraak bij de POP-poli in het OLVG in Amsterdam. Een gynaecoloog, kinderarts en psychiater vroegen om de beurt naar onze leefomstandigheden en psychiatrische voorgeschiedenissen. Ik schrijf dit in meervoud omdat Thom een angststoornis heeft. Op basis van het gesprek ontvingen we een advies. Dat luidde, heel simpel gezegd: waarom niet? Op die vraag had ik lange tijd een hoop antwoorden geformuleerd, maar na het gesprek bij de POP-poli was ik overal lang niet meer zo zeker van.
Tegenwoordig mag je – onder begeleiding – serotonineheropnameremmers blijven slikken tijdens de zwangerschap. Er wordt steeds meer onderzoek naar de invloed hiervan op de vrucht en later de ontwikkeling van het kind gedaan. Er zijn risico’s, maar die zijn niet van zodanige aard dat het afgeraden wordt.
Verder heeft ons kind meer kans om depressief te worden of om hevige, terugkerende angsten te krijgen, maar het is de vraag of die kwetsbaarheid zich ook daadwerkelijk manifesteert. Dat hangt af van de omstandigheden waarin het kind opgroeit en die heb je gedeeltelijk in de hand. We zijn allebei hoog opgeleid, financieel stabiel, gebruiken geen verdovende middelen, hebben een huis en een sociaal vangnet. Daarnaast zullen wij – vermoedelijk – het aangeleerde gedrag dat voortkomt uit alle therapiesessies die we los van én met elkaar gehad hebben onbewust aan ons kind doorgeven. We kunnen ons kind een stabiele basis bieden en dat is – helaas – al meer dan een heleboel kinderen in deze wereld bij de geboorte krijgen.
Het viel me op dat er tot dusver weinig toegankelijke informatie over een kinderwens in relatie tot psychische kwetsbaarheid is
‘Nieuw leven in tijden van psychische kwetsbaarheid’
Na het gesprek bij de POP-poli ging mijn deur open en die is sindsdien niet meer dichtgegaan. Het viel me op dat er tot dusver weinig toegankelijke informatie over een kinderwens in relatie tot psychische kwetsbaarheid is. Daarom besloot ik om het boek te schrijven dat ik zelf wilde lezen: ‘Nieuw leven in tijden van psychische kwetsbaarheid.’
Hiervoor las ik alle medische informatie op basis van wetenschappelijk onderzoek die ik kon vinden, interviewde ik een psychiater die gespecialiseerd is in het gebruik van antidepressiva tijdens de zwangerschap en een psychiater wiens expertise op het gebied van erfelijkheid ligt en diverse ervaringsdeskundigen. Gedurende het onderzoeksproces merkte ik dat ik niet alle ervaringsperspectieven in een boek kwijt kan. Vandaar dat ik recent besloot om ook een gelijknamige podcast te maken.
Terug naar de vraag waarmee ik begon: is het hypocriet? Dat blijft een moreel vraagstuk waar volgens mij geen eenduidig antwoord op te vinden is. In mijn boek beschrijf ik drie fases: overleven, leven en nieuw leven.
Een groot deel van mijn leven was ik aan het overleven. In die fase was er voor mij nog geen ruimte voor nieuw leven en was het – heel grof gezegd – op meerdere fronten ook niet verstandig om ervoor te gaan.
Nu ik sinds een jaar of twee voel dat ik een stuk steviger in het leven sta en er zelfs van kan genieten, mocht de kinderwens zich openbaren en groeien
Nu ik sinds een jaar of twee voel dat ik een stuk steviger in het leven sta en er zelfs van kan genieten, mocht de kinderwens zich openbaren en groeien. Dat betekent niet dat ik nooit meer in een overlevingsfase terecht kan komen, maar ik weet inmiddels wel wat ik kan doen om zo stabiel mogelijk te blijven. Ik zocht naar een zekerheid die niemand in het leven krijgt. Ik denk vooral dat ik verantwoordelijk met mijn kwetsbaarheid en de impact daarvan op anderen wil omgaan. En volgens de specialisten van de POP-poli is dat precies hetgeen wat maakt dat ik – als het ons gegeven is – een ‘zo goed mogelijke’ moeder ga worden.
Je kan Annemiek volgen op haar Instagram!
