Mariëlle is rouw en verlies begeleider. Ze schrijft over haar ervaringen rondom rouw en verlies. Een lang ziekte bed van haar moeder met de dood tot gevolg en een ongeluk heeft ervoor gezorgd dat ze na verschillende opleidingen aan het werk is gegaan als rouw en verlies begeleider. Ze brengt ervaringen en kennis samen in de stukken die ze schrijft.
Emoties in de zorg
Mijn moeder haar nieren werken niet meer voldoende. Er is nog een mogelijkheid en dat is een nier drain. Weer iets wat het niet meer doet in haar lichaam, het nieuws valt zwaar. De dood komt weer dichterbij. De woorden van mijn moeder tegen de dokter zijn: “Tuurlijk wil ik dat, al kan ik maar een paar dagen langer bij mijn kinderen zijn. Dan is het dat helemaal waard.” Die woorden lijken de dokter en verpleegkundige aan te grijpen. De dokter zegt dat ze het in gang zetten en ze zo terugkomt. De verpleegkundige kijkt me aan met tranen in haar ogen. Ze staat op, knijpt in mijn schouder en lacht lief. Ze loopt weg en zegt verder niks. Klein gebaar wat op dat moment meer troost gaf dan welke woorden dan ook.
Het onderdrukken van emoties zorgt niet voor professionelere zorg, maar waar het wel voor zorgt is afgestompte zorgmedewerkers die kil en afstandelijk overkomen en niet in staat zijn adequaat te reageren op een verliessituatie
Het hoort bij het vak toch!
Mag je als zorg professional wel emoties laten zien? Ik heb al heel veel professionals gesproken die werkzaam zijn in de zorg en vaak hoor ik dat ze eigenlijk helemaal niet genoeg opleiding hebben gekregen rondom het onderwerp rouw en verlies. Dit terwijl ze hier veel mee te maken krijgen in het werkveld. Er zijn zorgmedewerkers die beweren dat het verlies van een cliënt of patiënt niks met hen doet, dat heftige situaties onderdeel zijn van het werk. Dat eigen emoties buiten het werk moeten blijven. Ik denk dat we hier al langzaam van terugkomen. Het onderdrukken van emoties zorgt niet voor professionelere zorg, maar waar het wel voor zorgt is afgestompte zorgmedewerkers die kil en afstandelijk overkomen en niet in staat zijn adequaat te reageren op een verliessituatie. Nu ik niet meer alleen vanuit eigen ervaring naar dit onderwerp kijk, maar ook vanuit opgedane kennis vanuit studies en opleidingen, kan ik hier wel een antwoord opgeven. Ook voor mensen is het fijn om emoties te zien op het gezicht van zorgpersoneel. Tuurlijk is het niet professioneel als je in een hele heftige huilbui uitbarst, maar daar gaat nog heel veel aan vooraf. Tussen afstand bewaren en afstandelijk zijn zit een groot verschil. Menselijk reageren, zoals je zelf ook graag behandeld zou willen worden, is in deze belangrijk. Nu lijkt dit heel normaal voor veel mensen, maar ik kan uit eigen ervaring ontelbare keren opnoemen waar er helemaal geen enkele aandacht besteed werd aan emoties of juist het populaire: “Ik zie dat dit u aangrijpt, moeilijk he?!” Zulke uitspraken bedoel ik in deze in ieder geval niet met stilstaan bij emoties.
Soms zegt een hand op de schouder of even iemands hand vastpakken zoveel meer dan 1000 woorden en vele tips en adviezen
Geen gouden troost standaard
Wat je als zorgmedewerker zelf kan doen, is kijken waarin de patiënt is in zijn emoties en daarop aansluiten. Ruimte geven aan emoties is belangrijker dan veel mensen denken. Ja, ik weet dat iedereen het in de zorg ontzettend druk heeft, maar die paar minuten even luisteren of die hand op de schouder maakt echt een heel groot verschil. Troost werkt bij iedere cliënt/ patiënt anders. De een wil erover praten, de ander is in zichzelf gekeerd. Dit voel je op het moment feilloos aan. Oprechte belangstelling is in veel gevallen al genoeg. Door oprechte belangstelling geef je iemand de ruimte om zijn verhaal en emoties te delen. Oordeel niet, luister alleen. Soms zegt een hand op de schouder of even iemands hand vastpakken zoveel meer dan 1000 woorden en vele tips en adviezen.
Ook in de zorg zijn er hoogte- en dieptepunten
Collega’s steunen
Ook in de zorg zijn er hoogte- en dieptepunten. Momenten waarop je denkt hoe bevoorrecht je bent dat je al deze mensen zorg kan leveren en ondersteunen in een moeilijk tijd, naar momenten waar het zwaar voelt om deze taak uit te voeren. Ook als professional is het belangrijk deze gevoelens beide er te laten zijn. Belangrijk om het werk vol te kunnen houden, maar bovenal leuk te blijven vinden. Steun elkaar. Vaak worden de technische handelingen besproken en het welzijn van de patiënt maar heftige situaties kunnen ook heel ingrijpend zijn voor medewerkers. Er is niet altijd ruimte om te bespreken wat voor gevoelens daarbij kwamen kijken. Dit kan er wel voor zorgen dat de emmer langzaamaan volloopt en uiteindelijk overstroomt wat resulteert in veel uitval. Probeer als team of collega’s ook eens stil te staan bij elkaars gevoelens en emoties.
Vaak in de auto terug naar huis vanuit het ziekenhuis dacht ik na over het personeel dat ons allemaal ondersteund in het ziekenhuis. Voor hen is deze ellende dagelijkse kost. Al het verdriet van anderen maar moeten zien. Dat valt voor niemand mee. Veel respect, echt heel veel respect voor de mensen die niet afgestompt zijn, maar een mooie draai erin hebben gevonden tussen menselijkheid en professionaliteit.
Vergeet niet dat emoties menselijk maken
Vergeet niet dat emoties menselijk maken; toegankelijk, warm en vertrouwd. Dat is wat veel mensen uit willen stralen naast professionaliteit.
Je kan Mariëlle en haar werk volgen op haar Instagram!
Ook deelde Mariëlle eerder haar verhaal, waar ze meer vertelde over haar werk als rouw- en verlies begeleider, die je hier kan lezen!
Daarnaast schreef Mariëlle eerder een gastblog, die je hier kan lezen!
