Na het afronden van haar universitaire studie geneeskunde besloot Julia om een ander pad in te slaan dan de meesten. In plaats van werken in de zorg in Nederland, ging ze als arts vrijwilligerswerk doen bij Floating Doctors.
Tijdens mijn masterjaren, de coschappen, heb ik me regelmatig afgevraagd: “is dit hoe ik vanaf nu altijd zal leven en werken?”. Een vraag die vele millenials zichzelf stellen, denk ik. Ik was vastberaden om dokter te worden, maar of dit de juiste setting was voor mij vroeg ik me nog af. De gedachte om “iets anders” te gaan doen direct na mijn afstuderen speelde in mijn hoofd. Maar wat? Al gauw kwam de organisatie Floating Doctors mij via een familielid ter ore. Dit is een organisatie die gratis gezondheidszorg aan de inheemse Panamese bevolking biedt. Deze bevolkingsgroep, “de Ngäbe”, leeft verspreid over geheel Centraal-Amerika, waarvan een groot deel in de provincie Bocas del Toro in Panama leeft. Tijdens de colonisatie door de Spanjaarden in Latijns-Amerika zijn deze groepen deels verdreven uit hun oorspronkelijke leefgebieden en zijn ze naar geografische afgelegen gebieden getrokken. Hun inheemse cultuur is hierdoor grotendeels intact gebleven. Echter zijn zij daardoor ook achtergebleven in hun ontwikkeling. Denk bijvoorbeeld aan het onderwijs en de gezondheidszorg. Inmiddels heeft de Panamese overheid in iedere community een (basis)school gevestigd. Gezondheidszorg is echter nog iets wat ontbrak. Hierop heeft de Amerikaanse Ben LaBrot de non-profit organisatie Floating Doctors opgericht.
Met een team van gedreven artsen, verpleegkundigen, een dierenarts, een tandarts en vrijwilligers zoals medische studenten van over de hele wereld regelt Floating Doctors stabiele, goede en gratis gezondheidszorg in deze communities. Iedere week trekt het team per boot vanuit de thuisbasis op Isla Colón naar communities door heel Bocas del Toro. Iedere drie maanden keert Floating Doctors terug naar dezelfde community, om op deze manier bij alle chronisch zieken een vinger aan de pols te kunnen houden.
In maart 2022 studeerde ik af als arts en in april zat ik in het vliegtuig naar Panama
Het leek mij een geweldige ervaring om een steentje bij te kunnen dragen aan deze organisatie. In maart 2022 studeerde ik af als arts en in april zat ik in het vliegtuig naar Panama. De tijd die hierna volgt is een ervaring die ik nooit meer zal vergeten!
Iedere maandagochtend springen we met regenjas en reddingsvest aan in de grote cayuco. Deze is beladen met medicijnen, medische instrumenten en andere benodigdheden. Vaak moeten we een paar uur varen voordat we de community bereiken. Het is het regenseizoen, dus flinke regenbuien met hoge golven en harde wind zijn geen uitzondering. Sommige communities liggen verstopt in de bergen en zijn alleen te bereiken middels een lange hike (met al deze spullen!).
We overnachten in hangmatten en de lokale bevolking kookt voor ons drie maaltijden per dag. Het was een bijzondere ervaring om steeds enkele dagen binnen deze cultuur te leven. ’s Avonds geen warme douche zoals thuis, maar wel een duik in de rivier met scrubs aan! En het ontbrak vrijwel altijd aan een toilet dat je kunt doortrekken…
Als dokter zag ik op een dag ontzettend veel patiënten
Als dokter zag ik op een dag ontzettend veel patiënten. Aan de ene kant zag ik redelijk wat kinderen die achterbleven in de groei wegens gebrek aan goede voeding. Aan de andere kant zag ik een heleboel volwassenen met ziekten als diabetes, overgewicht en een hoge bloeddruk. Het merk Coca Cola heeft dus zelfs deze haast onbereikbare gebieden bereikt, en biedt een flesje goedkoper aan dan een fles schoon drinkwater…
Andere veelvoorkomende ziekten zijn deze die voortkomen uit een gebrek aan hygiëne; gastro-intestinale wormen en parasieten, schurft, wondinfecties en COVID. Middels educatie, het uitdelen van desinfectiemiddelen en anti parasitaire middelen proberen we deze infecties te bestrijden.
Vrijwel alle veelvoorkomende klachten zijn te koppelen aan hun manier van leven
Ook het zware fysieke werk onder de hete zon brengt vele klachten en ziektebeelden met zich mee zoals hoofdpijn, blaasontstekingen, artrose en staar. Vrijwel alle veelvoorkomende klachten zijn te koppelen aan hun manier van leven; weinig water drinken, slechte houding, geen stoelen en geen bedden en de afwezigheid van condooms (en spreken over gezondheid en vooral seks is een taboe). Dit alles leerde me al gauw dat ik gepast advies moet geven. Ik kan een patiënt wel zeggen een goede ergonomische houding aan te nemen, maar dat gaat lastig als je altijd op een houten vloertje zit. Of zeggen dat ze de aangedane arm minder moeten gebruiken bij een bursitis, dat gaat ook niet als je met die dominante hand dagelijks gewassen staat te hakken met een machete. Samen met het ervaren team aan dokters en translators bedenk ik betere tips zoals massages, warme compressen, zwemmen in de rivier, enzovoort. Waar mogelijk probeerde ik deze klachten te verminderen met de gelimiteerde middelen die wij tot onze beschikking hebben.
Wegens deze beperkte middelen werd ik wel uitgedaagd om “out of the box” te denken
Vaak kon ik hen helaas geen oplossing voor hun probleem bieden. Voor mij was dit soms lastig te accepteren. “In Nederland hebben we zo veel opties voor dit probleem!” schoot dan door mijn hoofd. Zo ging ik bijvoorbeeld op huisbezoek bij een oude dame met huidkanker in haar gezicht. Het enorme gezwel drukte haar ogen en neusgaten bijna volledig dicht en ze was zichtbaar aan het lijden. Helaas kon ik behalve paracetamol tabletten niets voor haar betekenen.
Wegens deze beperkte middelen werd ik wel uitgedaagd om “out of the box” te denken. Zo had ik op een morgen een jongen met een lui oog tegenover me zitten. In Nederland zouden we simpelweg het oog dat wél goed functioneert afplakken om zo het luie oog te trainen. Hier hebben we deze stickers niet tot onze beschikking. Brainstormen dus – al gauw komen we met het idee om een bril zonder sterkte te gebruiken en daarvan het glas van het goede oog af te plakken! Simpel, doch effectief. Dat zijn de leukste en mooiste momenten.
Ik heb enorm veel geleerd gedurende mijn tijd hier in Panama. Het omgaan met een andere cultuur, spreken in een andere taal en het dokteren met weinig middelen. Ook maakt deze hele ervaring mij dankbaar voor de vele aspecten die wij in de Westerse wereld als vanzelfsprekend beschouwen, zoals schoon drinkwater, een warme douche, gezonde, betaalbare voedingsmiddelen en vooral de (bijna) gratis en bereikbare gezondheidszorg.
Ik zou iedere (para-)medische student of net-werkende dan ook zeker aanraden een tijdje te werken (of als vrijwilliger of stagiair) in een soortgelijke setting. Omdat zo’n ervaring je niet alleen een betere professional maakt, maar ook zeker een beter en dankbaarder mens!
Je kan Julia en haar volgen op haar Instagram! Ook kan je Floating Doctors volgen op hun Instagram!
