Al voordat Amy startte met de studie geneeskunde, had ze al interesse in de forenische geneeskunde. Haar oudste co-schap liep ze daarom ook bij de FARR (Forensisch Artsen Rotterdam Rijnmond). Na haar opleiding heeft ze ervaring opgedaan als ANIOS binnen de ouderengeneeskunde, nu werkt ze als ANIOS op spoedeisende hulp en bij de FARR. In maart 2025 start ze met de specialisatie tot forensisch arts.
In maart 2025 start je met de specialisatie tot forensisch arts. Waarom juist deze specialisatie?
Al voordat ik met de opleiding geneeskunde begon, had ik een grote fascinatie voor de lijkschouw, forensisch onderzoek en ‘de wereld van de witte pakken’. Zo heb ik lange tijd gedacht dat ik forensisch patholoog wilde worden.
Tijdens de opleiding kwam ik erachter dat ik juist het contact met patiënten één van de boeiendste dingen van het vak vind, iets wat ik zou missen als patholoog zijnde. Ik ben daarom verder gaan zoeken en uiteindelijk terecht gekomen bij de forensische geneeskunde. Na een meeloopdienst bij de FARR (Forensisch Artsen Rotterdam Rijnmond) was ik verkocht, wat een interessant vak!
Het ene moment zet je tijdens een lijkschouw je (medische) kennis in om casuïstiek objectief te onderzoeken en te beschrijven, al dan niet in samenwerking met andere disciplines zoals de Forensische Opsporing. Het andere moment verleen je arrestantenzorg op een politiebureau, waar je onder andere te maken hebt met psychiatrie en verslaving. Het is een divers vak met veel afwisseling!
Wat zijn de verschillen en overeenkomsten tussen het werk van een forensisch arts en een patholoog?
Kort gezegd kijkt een forensisch arts naar de buitenkant van een lichaam en een (forensisch) patholoog naar de binnenkant. Wel kan een forensisch arts postmortem bloed- en radiologisch onderzoek inzetten. Daarnaast zijn de vakken verschillend, omdat de forensisch arts daadwerkelijk op een plaats delict komt en de forensisch patholoog niet. Daarnaast heeft een forensisch arts dus ook patiëntencontact en een patholoog werkt met overledenen.
Omdat ik al vrij vroeg in mijn opleiding wist dat ik richting de forensische geneeskunde wilde, heb ik mijn laatste coschappen hierop ingericht
Hoe zag jouw weg naar deze opleidingslek eruit?
Ik heb zes jaar geneeskunde gestudeerd aan de Erasmus universiteit in Rotterdam. Omdat ik al vrij vroeg in mijn opleiding wist dat ik richting de forensische geneeskunde wilde, heb ik mijn laatste coschappen hierop ingericht. Zo heb ik mijn oudste coschap gelopen bij de FARR, waardoor ik in de laatste maanden van mijn opleiding al verschillende praktische ervaring én inzicht in het werk als forensisch arts op heb kunnen doen.
Na het afronden van mijn studie heb ik gekozen voor een eerste baan als ANIOS ouderengeneeskunde. Binnen dit vakgebied heb ik medisch inhoudelijk veel geleerd door ervaring op te doen in het leveren van huisartsenzorg, maar ook geleerd dat er meer zit achter het fysieke aspect van een lichamelijke klacht, zoals mentale en sociale aspecten. Hierdoor probeer ik meer oog te hebben voor de hele patiënt, en niet alleen de lichamelijke klacht. Omdat ik binnen de ouderengeneeskunde wel een stukje ervaring in acute geneeskunde miste heb ik daarna gekozen om te gaan werken als ANIOS op de spoedeisende hulp. Omdat ik de forensische geneeskunde ook wel erg miste, combineer ik mijn baan op de SEH met een baan als ANIOS bij de FARR.
Afgelopen zomer heb ik gesolliciteerd voor de opleiding tot forensisch arts en ben ik aangenomen!
Wat tof dat je nu ook al werkzaam bent bij de FARR. Hoe ziet een werkdag er hier uit?
Eigenlijk is elke dag wel anders. Iedereen begint op kantoor, waar over het algemeen eerst vragen binnenkomen vanuit de politiebureaus; bijvoorbeeld over medicatie van arrestanten. Ook worden euthanasie schouwen vaak vooraf aangekondigd zodat hier rekening mee gehouden kan worden.
Als basisarts doe je vooral de medische arrestantenzorg en artikels 8, maar als de drukte het toelaat kun je uiteraard ook mee naar schouwen of meekijken op het letselspreekuur. Over het algemeen ben je wel heel de dag met de auto op pad in de regio en is het wachten wat de dag brengt!
Forensische geneeskunde is een drie-jarige vervolgopleiding. Hoe zijn deze jaren ingedeeld?
De opleiding bestaat uit verschillende stages. Je bent dus aan het werk, maar daarnaast heb je ook één dag per week onderwijs.
De opleiding begint met een praktijkstage forensische geneeskunde van 9 maanden. Daarna volgen 3 maanden stage bij een huisarts of SEH, 3 maanden psychiatrie of verslavingszorg, 6 maanden forensische geneeskunde, 3 maanden sociale geneeskunde, 4,5 maand wetenschapsstage, een keuzestage van 2,5 maand en tot slot een stage van 5 maanden forensische geneeskunde .
Veel mensen denken dat een forensisch arts alleen een lijkschouw doet bij een (vermoeden van) niet-natuurlijk overlijden
Zoals de naam al zegt, werkt een forensisch arts ook samen met politie en justitie. Hier komen taken aan te pas als lijkschouw en het onderzoeken van de doodsoorzaak. Maar het werk omvat nog veel meer. Welke medische onderzoeken en procedures vallen binnen het takenpakket van een forensisch arts?
Veel mensen denken dat een forensisch arts alleen een lijkschouw doet bij een (vermoeden van) niet-natuurlijk overlijden, zoals bijvoorbeeld levensdelicten, ongelukken en suïcides, en dus niet werkt met levende mensen.
Dit klopt niet; er zijn namelijk nog veel meer werkzaamheden die een forensisch arts verricht. Zo bestaat een groot deel van het vak uit het verlenen van medische arrestantenzorg op politiebureaus. Onder deze arrestantenzorg vallen onder andere psychiatrische beoordelingen, het beoordelen van arrestanten die alcohol- of drugsverslaafd zijn en geïntoxiceerd zijn of juist in de cel gaan ontwennen, letsel en wondzorg bij arrestanten, maar ook klachten zoals buikpijn. Afhankelijk van de reden van insluiting verblijven arrestanten zo’n 1-4 dagen/ nachten op een politiebureau. Dit maakt dat het geen langdurige zorg betreft en er ook vrijwel nooit medische informatie beschikbaar is over de patiënt.
Verder kan een forensisch arts in het kader van waarheidsvinding door politie gevraagd worden lichaamsmateriaal af te nemen, zoals bloed in het kader van de WegenVerkeerswet -mensen die onder invloed van drugs of alcohol hebben gereden, de zogenaamde ‘artikel 8’-, bij bedwelmingen en intoxicaties of DNA-afnames. Ook het verzamelen van sporen bij zedenonderzoeken wordt door een forensisch arts gedaan.
Daarnaast legt een forensisch arts letsel vast bij zowel slachtoffers als verdachten en beschrijft dit dan vervolgens ook. Afhankelijk van de opdrachtgever kan er ook gevraagd worden om letsel te duiden en interpreteren, oftewel; past het letsel bij de gemelde toedracht? Soms maakt de forensisch arts ook letselvertalingen van ziekenhuisbrieven naar begrijpelijke taal, zodat deze in de rechtbank gebruikt kunnen worden. Het letsel wat in de brief benoemd wordt, wordt dan zonder medische terminologie objectief beschreven en indien mogelijk wordt een verwachte genezingsduur genoemd.
Vaak kun je voor slachtoffers of nabestaanden nog wel iets betekenen nadat zij iets heel naars hebben meegemaakt
De forensische geneeskunde heeft natuurlijk ook een aangrijpende kant. Zo krijg je te maken met dingen als lijkschouw, plaatsdelicten en zedenzaken. Vind je dit niet spannend?
Spannend zou ik het niet noemen. Als we op een plaats delict komen is er vaak al uitgebreid onderzoek gedaan door de politie en worden we op de hoogte gebracht van de situatie zoals we die zullen aantreffen. Ook tijdens de arrestantenzorg is politie aanwezig voor ieders veiligheid.
Wel kom je als forensisch arts zeker zaken tegen die erg heftig kunnen zijn, die je aangrijpen en die je de rest van je carrière bij zullen blijven. Gek genoeg maken dit soort casussen het vak ook weer mooi en dankbaar; vaak kun je voor slachtoffers of nabestaanden nog wel iets betekenen nadat zij iets heel naars hebben meegemaakt. Het is wel erg belangrijk om (uiteraard met in acht neming van het beroepsgeheim) over dit soort gebeurtenissen te blijven praten, bijvoorbeeld met collega’s.
Wat zijn je eigen doelen en ambities binnen de forensische geneeskunde? Zijn er bepaalde specialisaties of casussen die je graag zou willen behandelen?
Mijn doel binnen de geneeskunde in zijn algemeenheid is altijd een empathische arts te blijven welke de tijd neemt om naar haar patiënten te luisteren. Binnen de forensische geneeskunde zijn er niet echt specialisaties. Wel kun je je uiteraard zelf verdiepen in bepaalde aandachtsgebieden, bijvoorbeeld letsels of zedenonderzoeken bij kinderen. Voor mij is het denk ik nog iets te vroeg in mijn carrière om daar al een goed antwoord op te kunnen geven.
