Josine Wille (41) is moeder van 2 kinderen (5 jaar en 3 maanden). Ze deelt haar verhaal over zwanger worden, zwanger zijn, bevallen en de kraamtijd als vrouw met overgewicht.
Zwanger worden
Je hoort natuurlijk de ‘standaard’ regels als: ‘rook en drink niet als je zwanger wil worden en zorg voor een gezond gewicht/ BMI’. Dit zijn natuurlijk goed bedoelde adviezen, maar soms moeilijk na te streven. Hoe keek jij hiernaar toen je zwanger wilde worden?
Iets waar ik heel hard voor strijd is te informeren dat dik niet gelijk staat aan ongezond, net als dun niet gelijk staat aan gezond.
Ik herpakte mezelf, herinnerde mezelf aan de indoctrinatie van de dieetindustrie en vertelde mezelf dat ik oké ben, precies zoals ik ben. Want als ik dit niet zou kunnen, dan was ik ook niet zwanger geworden. Ik geloof in mijn lijf! Toen ik werd doorverwezen naar het ziekenhuis vanwege mijn gewicht, sprak ik met een fijne gynaecoloog. Hij gaf aan dat alle mensen gezond moeten eten, regelmatig moeten bewegen en veel water drinken. Ik dus ook. Ook benadrukte hij dat wegen geen nut heeft tijdens de zwangerschap, behalve in de gaten houden wat je begin en eind gewicht is. Daarbij werd elke vorm van lijnen of doelbewust afvallen afgeraden.
Later, toen ik over mijn zwangerschappen ging delen op sociale media kwamen er verschillende reacties van vrouwen die wel regelmatig gewogen werden en ook werd aangeraden af te vallen tijdens de zwangerschap. Door dit soort persoonlijke reacties schrok ik enorm en wil ik meer aandacht geven aan dik en zwanger en de medische discriminatie die vrouwen moeten meemaken ontkrachten.
Bij beide zwangerschappen was ik vrijwel direct in verwachting
Op een gegeven moment kwam er een kinderwens. Als vrouw met overgewicht kan het zijn dat je moeilijker zwanger wordt. Hoe ging dit bij jou?
Bij mijn beide kinderen was ik snel in verwachting. We hebben daar enorm veel geluk mee gehad. Er zijn zoveel wens mama’s -dik en dun- die ik dat ook gun.
Toen ik net in verwachting was, twijfelde ik wel een kort moment aan mezelf; kan ik dit wel? Ik vroeg me af waarom ik dit dacht. Wanneer je je hele leven te horen hebt gekregen dat dik niet oké is, dan zit dat diep. Hoe ver ik ook ben met zelfacceptatie, sommige ideeën zijn geïnternaliseerd.
Zwangerschap
In beide zwangerschappen waren mijn bloedwaardes keurig en mijn bloeddruk aan de lage kant
Tijdens de zwangerschap is er voor vrouwen met overgewicht een verhoogd risico op het ontwikkelen van bijvoorbeeld zwangerschapsdiabetes en een hoge bloeddruk. Hoe verliepen de zwangerschappen bij jou?
Dikke vrouwen worden geacht een suikertest te doen om te controleren op zwangerschapsdiabetes, waarbij dunne vrouwen dit alleen wordt gevraagd bij een indicatie. In België wordt dit standaard bij alle vrouwen gedaan, gezien de risico’s. Bij beide zwangerschappen heb ik deze test overigens wel gedaan.
Bij de eerste zwangerschap, vijf jaar geleden, leek het me verstandig. De tweede zwangerschap heb ik eerst een gesprek aangevraagd met de gynaecoloog. Zij overtuigde me ervan op basis van nieuwe onderzoeken.
Mijn bloeddruk werd ook bij elk bezoek gemeten, maar dat wordt bij alle vrouwen gedaan die medisch doorverwezen zijn.
Een tip voor andere dikke vrouwen die zwanger zijn; vraag altijd een brede band bij het checken van je bloeddruk. Het is bewezen dat een standaard band om een dikke arm een onjuiste hogere bloeddruk uitwijst.
Onnodig om te vermelden, maar in beide zwangerschappen waren mijn bloedwaardes keurig en mijn bloeddruk aan de lage kant.
De risico’s kan je beperken door tijdens de zwangerschap niet teveel aan te komen. Is dit gelukt?
Ik weeg mezelf niet meer, dus heb tijdens mijn laatste zwangerschap geen idee hoeveel ik voor de zwangerschap woog of tijdens.
Tijdens mijn eerste zwangerschap ben ik de eerste 18 weken ontzettend ziek geweest. Inmiddels weet ik dat dat droge HG (hyperemesis gravidarum) betekent.
Bij mijn tweede zwangerschap was dit nog erger en ben ik mijn hele zwangerschap heel ziek geweest. Ik had geen tot weinig eetlust, gedurende de hele dag moest ik overgeven, ik was ontzettend zwak en dwong mezelf te blijven drinken, vitamines te eten en mijn medicijnen te slikken. Het was standje overleven – en dus kwam ik beide zwangerschappen lichter uit dan ik begon.
Wat betreft niet teveel aankomen; het slechtste voor je lichaam tijdens een zwangerschap is stress. Dus continue op je voeding letten of zelfs lijnen is hartstikke slecht. Dat gezegd, niet iedereen is dik om dezelfde redenen. Veel van ons hebben echt elk dieet geprobeerd en weten echt wel wat gezond eten en drinken is. Een enkeling eet de hele dag patat, marsen en koeken en is daarom dik – dat is een ander verhaal.
Bevalling
Er waren geen complicaties door mijn gewicht
Ook bij de bevalling kan overgewicht risico’s met zich meebrengen, zoals een hoger geboortegewicht van de baby met keizersnede tot gevolg, of dat sommige pijnbestrijding niet mogelijk is. Hoe zijn jouw bevallingen verlopen?
Tijdens mijn eerste zwangerschap is hier helemaal niet over gesproken, het was niet aan de orde. Op het ziekzijn tot halverwege de zwangerschap na, verliep alles normaal. Ik ben doorgelopen tot 41+3 weken en werd toen in overleg ingeleid, nadat andere manieren van opwekken geen effect had. Dit had volgens de artsen niks te maken met mijn gewicht, maar met een baby die er nog niet uit wilde.
De bevalling was heftig, omdat ik direct na het inleiden een weeënstorm kreeg. Ik moest in één houding blijven liggen, omdat de baby niet goed te meten was, omdat ik niet voldoende verstreken was kon er ook geen elektrode geplaatst worden. Ik bleef rustig maar bleef herhalen dat het niet goed voelde, waarop de keuze werd gemaakt voor een keizersnede te gaan, met spoed. En dat bleek maar goed ook. Het was intens, het eerste wat ik zei was: “Ze leeft, ze leeft!”
Sindsdien geloof ik in instinct en dat je altijd je gevoel moet volgen. Toen begreep ik ook waarom ik zo graag in het ziekenhuis wilde bevallen, ergens wist ik dit al.
Er waren geen complicaties door mijn gewicht, de ruggenprik kon gewoon geprikt worden. Onze dochter was een klein meisje van 3330 gram met ruim 41 weken.
Ons tweede kindje kwam met een geplande keizersnede. Gezien mijn leeftijd (41) werd het aangeraden om het kindje met 39 weken te laten komen gezien de risico’s. Dit stond los van mijn gewicht, maar had te maken met de vorige bevalling en mijn leeftijd. Ergens wilde ik het graag proberen om vaginaal te bevallen, maar ik ben geen voorstander van inleiden. Bovendien was ik zo zwak door de HG tijdens de zwangerschap. Wel had ik voorweeën in de 38e week, maar dat heeft helaas niet doorgezet. Het werd een geplande keizersnede; een prachtige ervaring om het deze keer in alle rust te mogen ervaren. Ook dit kindje was fijntjes en woog 3450 gram met 39 weken.
Na de bevalling
Het op gang komen van borstvoeding, of het gebrek daaraan, kan beïnvloed worden door het gewicht maar dat hoeft niet
Het kan zijn dat de borstvoeding minder goed op gang komt, bij vrouwen met ernstig overgewicht. Hoe ging dit bij jou?
Borstvoeding is zoiets delicaats, zoiets bijzonders, maar ook ontzettend ingewikkeld. Er wordt gedaan alsof dit allemaal natuurlijk verloopt, maar dat is zelden. Ook bij dunne vrouwen. Het op gang komen van borstvoeding, of het gebrek daaraan, kan beïnvloed worden door het gewicht maar dat hoeft niet.
In mijn geval heb ik te weinig borstmelk om mijn kinderen volledig te kunnen voeden. En dus is het een combinatie van borstvoeding en kunstvoeding. Alles wat je geeft met liefde, doe je goed. Bij mijn eerste kindje ben ik niet goed begeleid in het ziekenhuis en ook de eerste kraamzorg (van de drie) was niet adequaat en heeft veel fouten gemaakt.
Ik heb er veel aan gedaan, maar met een spoed keizersnede, de eerste keer moeder en vreselijke kolfapparaten met snoeren en stekkers, kreeg ik het niet voor elkaar. Ondanks lactatiedeskundig advies thuis, het klieven van het tongriempje en mijn hard werken, kwam ik niet ver.
Met mijn tweede kindje heb ik dit anders aangepakt en ben ik ontzettend goed geholpen. De hoeveelheid melk ik deze ronde nog steeds niet voldoende, maar zo’n 75% – wat ik nog steeds een prima resultaat vind. Ik ben nu zoveel zachter naar mezelf. Bovendien helpt de draadloze kolf ontzettend!
Tijdens de kraamtijd is er meer kans op overmatig bloedverlies, baarmoederontstekingen en is er een trager herstel van de buikwond na een keizersnede. Was dit bij jou het geval?
Nee, absoluut niet. In beide gevallen was alles zoals verwacht.
Wel ben ik na de eerste keizersnede te snel dingen gaan doen – ik pakte niet mijn rust en ging over mijn grenzen. Mijn kraamtijd was vreselijk en kijk ik nog steeds met veel verdriet op terug. Ik had drie verschillende kraamhulpen, waarvan de eerste veel fouten maakte en de twee erna moesten puinruimen. Ik kreeg een ontstoken wond na drie weken, omdat ik te snel ging. Na vier maanden kreeg ik een hernia; ik kon niet meer lopen en dat heeft enorm veel impact gehad.
Lang leve goede therapie. Herstellen van een keizersnede is voor elk lichaam intens en wordt teveel onderschat.
De tweede keizersnede was heel snel geheeld, maar alleen omdat ik nu meer wist over open wonden. Iets wat je niet meekrijgt na zo’n operatie. Ik wist dat 2-3 maal daags de wond laten luchten aan de droge lucht het beste was en dat deed ik, plus veel rust en regelmatig languit om de wond ruimte te geven. Maar ook een fijne kraamvrouw, die heel alert was, heeft me enorm geholpen om los te kunnen laten en echt te rusten.
Terugblik
Hoe heb je je zwangerschappen, bevallingen en kraamtijd ervaren?
Ik heb het als bijzonder ervaren dat ik zwanger mocht zijn. Niet vanwege mijn gewicht. Overigens ken ik meer dunne vrouwen met problemen rondom zwangerschap dan dikke vrouwen, dat terzijde. Ik vond het echt een wonder, een klein mensje dat in je buik groeit. Het veranderen van je lichaam vond ik ook intens, want als je dik bent dan is je zwangere buik pas later zichtbaar.
Mijn buik werd pas een beetje zichtbaar met 18 weken en dan nog dacht ik: ‘Lijk ik nu dikker of zwanger?’, bij alles wat ik droeg. In de media zien we alleen dunne, witte, able body vrouwen met zo’n perfect bolletje. Er is amper representatie voor andere buiken. Daar wil ik verandering in brengen. Je groeiende lijf leren accepteren, lichaamsneutraal te blijven tijdens en na de zwangerschap, het kan echt.
Bij de eerste zwangerschap was ik 37 jaar en toen ik net 41 was geworden werd ik zwanger van de tweede. Dat vond ik spannender dan mijn gewicht – tenslotte ben ik mijn hele leven al dik en weet ik dat dikke mensen net zoveel kunnen als dunne mensen.
Wat zou je willen meegeven aan andere zwangeren (to be) met overgewicht?
Het belangrijkste is: geloof in jezelf en in je lichaam. Verzorg het goed omdat je er van houdt, niet omdat het dunner, dikker of anders zou moeten zijn. Geloof in jezelf en in je lichaam.
Je kunt een gesprek en onderzoek aanvragen bij een gynaecoloog. Ga op zoek naar een fat positive arts. Dit kun je doen door rond te vragen (Facebook groep the Bigger Club of Dikke Vinger), een andere optie is om er naar te vragen bij het maken van de afspraak. Vaak hebben de verpleegkundigen die de planning doen daar veel ervaring mee en helpen je verder. Telefonisch kan die drempel iets lager liggen en dus makkelijk te vragen.
De risico’s en andere kansen op zwanger worden met overgewicht waren mij niet bekend toen we begonnen. Ik ging er blanco in en merkte al snel dat ik op scherp stond bij elk bezoek of onderzoek – dat is iets wat ik van mijn volgers ook hoor. Hierdoor ben je toch minder op je gemak en hoor je dingen anders. Ik raad dan ook aan om altijd samen met iemand naar elk gesprek of onderzoek te gaan.
Voelt het niet goed, vraag dan om meer informatie of een second opinion. Wanneer er over risico’s wordt gesproken, vraag dan wat die precies zijn en naar het verschil in percentages vergeleken met een lagere BMI.
Je gezondheid is niet af te lezen van je (dikke) lichaam; bloedwaarden, conditie en bloeddruk kunnen prima zijn met elk gewicht. Wanneer je een arts niet prettig vindt kun je dat zeggen, of aangeven dat insinuaties over je leefstijl ongewenst zijn.
